In drie delen zetten we de historie van Hoeve de Heivelden uiteen, van de 16e-eeuw t/m nu. Dit is het tweede deel, het eerste deel beschrijft de historie van de 16e– t/m de 20e–eeuw en het derde deel kijkt naar de toekomst.
In 2003 besloten Toon en Geiske om Hoeve de Heivelden stapsgewijs te gaan ombouwen tot een nieuw bedrijf, met meer aandacht voor milieu en biodiversiteit. Er werd een bedrijfsplan opgesteld met een combinatie van landschapselementen, die een vruchtbare basisomgeving voor fruitteelt zouden vormen. Uit onderzoekingen was duidelijk geworden dat het telen van fruit van met name oude rassen (met herkenbaar authentieke aroma’s) het meest veelbelovend zou zijn. Het nieuwe plan werd opgenomen in het nieuwe bestemmingsplan buitengebied van de gemeente Boekel.
Voorbereiding
Ter voorbereiding werd in het laatste jaar voor de omschakeling tarwe geteeld met als volggewas Afrikaantjes, waardoor virussen in de bodem werden bestreden.
Het opzetten van een fruitteeltbedrijf met oude rassen op biologische basis, met moderne teeltmethodes kon starten. Er is niet gekozen voor hoogstammen om bedrijfseconomische redenen. De zoektocht naar goed uitgangsmateriaal dat zou voldoen aan de eisen t.a.v. smaak, houdbaarheid en ziektebestendigheid was een langjarig proces. Bij de keuze van onderstammen moest rekening worden gehouden met grote verschillen in groeikracht tussen verschillende oude rassen. In 2010 werd door een gespecialiseerd bedrijf in Uden gestart met het enten van de gewenste oude rassen op de juiste onderstammen. De kleine boompjes leden begin 2012 grote schade door een zeer strenge nachtvorst, waardoor 20% uitviel.
Omschakeling naar fruitteelt
In het voorjaar van 2013 werden ca 5600 boompjes geplant. Het plantverband van de moderne fruitteelt kon niet worden gebruikt vanwege de grote groeikracht van de oude rassen. Er is een eigen plantverband ontwikkeld. Dit is ruimer dan gebruikelijk: rij-afstand 4 meter in plaats van 3 en afstand in de rij 1,25 meter in plaats van 0,90 meter. Dit plantverband is met GPS uitgezet.
In 2014 werden nog 900 kersenbomen geplant. Eind 2014 zijn de boompjes geplant die de vorstslachtoffers moesten vervangen. Zo stonden er in 2015 ca 7500 bomen in de boomgaard. Voornamelijk appels, daarnaast peren, kersen, pruimen, perziken en abrikozen. Uniek is de ca 1 ha Sterappel.
In een moderne boomgaard wordt meestal maar één ras geplant. Dan is het noodzakelijk speciale andere bomen aan te planten voor de bestuiving. Op Hoeve de Heivelden zijn de verschillende rassen zodanig geplant dat de bestuiving onderling gebeurt. Voor triploide rassen, zoals de Sterappel is dit de klassieke combinatie met Brabantse Bellefleur. Verder zijn maatregelen genomen om meer wilde bijen aan te trekken. Rond de boomgaard staat een zeer gevarieerde houtwal met veel Wilde Roos en er is een groot insectenhotel geplaatst. Voor de aanvullende stikstofbemesting is er Witte klaver gezaaid.
In 2012 is het bedrijf aangemeld voor biologische teelt bij SKAL en de omschakeling naar erkenning als biologisch bedrijf is in 2015 voltooid.
Landgoed Hoeve de Heivelden
Bijkomend voordeel van het landschapsconcept , ontworpen door ir. J. Meeus te Arnhem, was de mogelijkheid om Hoeve de Heivelden te laten rangschikken als landgoed volgens de Natuurschoonwet. Zeker heeft ook het ontwerp van de nieuwe Vlaamse Schuur (2012) hieraan positief bijgedragen.
Op en rond het erf zijn voor de geoefende kijker nog diverse sporen van de vroegere veehouderij-activiteiten zichtbaar, zoals de typische ventilatie-dakpannen en de restanten van de mestvaalt, de voormalige paardenstal, bevestigingspunten van deurtjes van vroegere varkenshokken etc. Ook bevinden zich onder de parkeerplaats voor de boerderijwinkel nog twee intacte betonnen grassilo’s, aangelegd ca. 1949 voor het toenmalige melkvee.
Lees in deel drie over de huidige situatie en de toekomst van Hoeve de Heivelden.